
Le lucciole di Natale - leggenda popolare in versi dialettali
Data: Friday, 23 December 2022 @ 10:55:45 Argomento: Poesie e racconti
Il nostro caloroso augurio di Buon Natale a tutti gli amici e ai toresi di Toro e sparsi ai quattro angoli del mondo è affidato a una leggenda popolare, redatta in versi dialettali, intitolata I lúccene a cappèlle de Natale (Le lucciole di Natale). Narra di un miracolo successo tanti e tanti anni fa, quando a Natale cadeva la neve, tanta neve, e però c'erano le lucciole a renderlo ancora più speciale...

I A Ture z’arraccónte ca ’na vote nascètte u Bambenille ammiz’a lóte. A Ture z’arraccónte ca quill’anne nascètte u Bambenille ammiz’i canne, ammiz’i canne e ammiz’a tanta nève, Madonne, quanta nève che ce stève! Però pu cúmme è júte, cúmm’è state, nesciúne u sa, fórse z’u sò scurdate.
II A mmé m’u raccuntave tatarille da notte che nascètte u Bambenille. E u raccuntave púre mammarèlle ca ce stivene i lúccene a cappèlle. – E zjtte mammarè, ne mme fà rjde! – Uaglió, è lle vère púre se n’ce crjde. I lúccene i vedéme a primavère pecché facirne i brave quélla sére.
III Allóre – raccuntave tatarille – ce stève poche p’arrégne u uedille. Pure i rjcche z’avjvena stà accorte e a povra gènte ze pregave ’a morte ca poca pane e senza cumpanaie n’ze pò campà, sò guaie n’coppe a guaie. Però a Natale ogne anne u Bambenille repertave ’a speranze ai peuerille.
IV Sperdúte pu Vegnale, peccerèlle, rabbelate de néve, ’na casèlle tenéve ’a massatóre senza pane, tenéve ’a cemmenire senza léne, e déntre u scurdetorie súle u litte pe dà a ’na bèllafémmene u recitte: ‘lla bèllafémmene stève ammalate, tenéve ’a fjglie affianche culecate.
V E mamme e fjglie tutt’a ddú addejúne, púre a Natale n’zi sonne nesciúne. Ch’i pècure pa Púglie u patre è júte: trjste a chi cade n’tèrre e cérche ajúte. ’A cetelélle chiagne ca vò u pane, ma ’a mamme cúmm’u fà se nz’aresane? – Core da mamma sé, scúteme, sinte, va’ a túzzele pe ppane nu cumminte.
VI – E mamma mamme, j n’a retrove ’a vje… – Prighe, e ’a Madonne te fa cumpagnje. – E mamme, cumme facce ammize u ile? – Te tè ppecciate l’angele du cile. Ze fa capace, jèsce e pe fertúne nen sciocche cchiú e ce sta ’na bella lúne. Cu scialle abberretate attúrne attúrne, è quase mèzanotte e pare jurne.
VII Nz’arrjve manche a fà u ségne da cróce ca u lúpe i fa sentì ’na brútta vóce. Madonna sante! ’A povera criatúre sbatte i dinte pu frjdde e pa paúre. N’arrive manche a ffà quaranta passe c’a lúne z’annascónne e sóle ’a lasse. E z’aretrove ammize u pelverjne e sciocche chiú de prjme, sciocche e strjne.
VIII Scúrde de mpirne ammize i ceciarille, sènte sparà luntane i schiepparille. Morte de frjdde e morte de paúre, cumènze ’a Coste, ha lassate u trattúre. Morte de frjdde, de sunne e de fame, sente ca scampanjiene i campane, ma nen z’a fide cchiú e là z’abbandóne chiamanne ’a mamma sé, quélla uaglióne.
IX Ma cumme cade n’tèrre sente u core dell’angele cantà e na notta d’ore i scecchetille devìntene stélle e meliúne de lúccene a cappèlle. Véde ’a Madonna, véde u vecchiarille e véde appéna nate u Bambenille, ch’ammize a lóte de quillu cannjte nz’a créde jsse a vedérla bbagliacchjte.
X Jè tútte abbagliacchjte, e z’arepjglie, sentènneze chiamà: – Che bella fjglie! n’avé paúre, statte spenzerate: u vj c’a San Gesèppe u tì da late? N’u sa se jè allevère o se z’a sonne, quella bella carézze da Madonne. N’u sa se sta pa Coste o m’Paravjse llóre c’u Bambenille i fa u sorrjse...
XI E sparjscene. I lúccene a cappèlle ’a raccumpàgnene dénte a casèlle. ’A mamme ghianche e rósce, resanate, che bella calecare tè ppecciate e rrabbraccianne ’a cjtele addeiúne i métte annanze u piatte i maccarúne cucenate dall’angele a Natale pa mamme e ’a fjglie sóle du Vegnale.
XII – Ancóre, tatarì, raccúnte ancóre. – Uaglió, jàmece a litte, ca jè óre. – Allóre m’u raccónte mamarèlle… – Jàmece a litte…. e ssótte ’i cupertèlle magare pure nú u sentime u core dell’angele cantà mentre da fore i scecchetille devintene stélle e meliúne de lúccene a cappèlle.
____________ Clicca qui per leggere la traduzione italiana e qualche nota a chiarimento.
|
|
Questo Articolo proviene da TORO Web
http://www.toro.molise.it/
L'URL per questa storia è:
http://www.toro.molise.it//modules.php?name=News&file=article&sid=3567
|