Le lucciole di Natale - leggenda popolare in versi dialettali
Data: Friday, 23 December 2022 @ 10:55:45
Argomento: Poesie e racconti


Il nostro caloroso augurio di Buon Natale a tutti gli amici e ai toresi di Toro e sparsi ai quattro angoli del mondo è affidato a una leggenda popolare, redatta in versi dialettali, intitolata I lúccene a cappèlle de Natale (Le lucciole di Natale). Narra di un miracolo successo tanti e tanti anni fa, quando a Natale cadeva la neve, tanta neve, e però c'erano le lucciole a renderlo ancora più speciale...




I
A Ture z’arraccónte ca ’na vote
nascètte u Bambenille ammiz’a lóte.
A Ture z’arraccónte ca quill’anne
nascètte u Bambenille ammiz’i canne,
ammiz’i canne e ammiz’a tanta nève,
Madonne, quanta nève che ce stève!
Però pu cúmme è júte, cúmm’è state,
nesciúne u sa, fórse z’u sò scurdate.

II
A mmé m’u raccuntave tatarille
da notte che nascètte u Bambenille.
E u raccuntave púre mammarèlle
ca ce stivene i lúccene a cappèlle.
– E zjtte mammarè, ne mme fà rjde!
– Uaglió, è lle vère púre se n’ce crjde.
I lúccene i vedéme a primavère
pecché facirne i brave quélla sére.

III
Allóre – raccuntave tatarille –
ce stève poche p’arrégne u uedille.
Pure i rjcche z’avjvena stà accorte
e a povra gènte ze pregave ’a morte
ca poca pane e senza cumpanaie
n’ze pò campà, sò guaie n’coppe a guaie.
Però a Natale ogne anne u Bambenille
repertave ’a speranze ai peuerille.

IV
Sperdúte pu Vegnale, peccerèlle,
rabbelate de néve, ’na casèlle
tenéve ’a massatóre senza pane,
tenéve ’a cemmenire senza léne,
e déntre u scurdetorie súle u litte
pe dà a ’na bèllafémmene u recitte:
‘lla bèllafémmene stève ammalate,
tenéve ’a fjglie affianche culecate.

V
E mamme e fjglie tutt’a ddú addejúne,
púre a Natale n’zi sonne nesciúne.
Ch’i pècure pa Púglie u patre è júte:
trjste a chi cade n’tèrre e cérche ajúte.
’A cetelélle chiagne ca vò u pane,
ma ’a mamme cúmm’u fà se nz’aresane?
– Core da mamma sé, scúteme, sinte,
va’ a túzzele pe ppane nu cumminte.

VI
– E mamma mamme, j n’a retrove ’a vje…
– Prighe, e ’a Madonne te fa cumpagnje.
– E mamme, cumme facce ammize u ile?
– Te tè ppecciate l’angele du cile.
Ze fa capace, jèsce e pe fertúne
nen sciocche cchiú e ce sta ’na bella lúne.
Cu scialle abberretate attúrne attúrne,
è quase mèzanotte e pare jurne.

VII
Nz’arrjve manche a fà u ségne da cróce
ca u lúpe i fa sentì ’na brútta vóce.
Madonna sante! ’A povera criatúre
sbatte i dinte pu frjdde e pa paúre.
N’arrive manche a ffà quaranta passe
c’a lúne z’annascónne e sóle ’a lasse.
E z’aretrove ammize u pelverjne
e sciocche chiú de prjme, sciocche e strjne.

VIII
Scúrde de mpirne ammize i ceciarille,
sènte sparà luntane i schiepparille.
Morte de frjdde e morte de paúre,
cumènze ’a Coste, ha lassate u trattúre.
Morte de frjdde, de sunne e de fame,
sente ca scampanjiene i campane,
ma nen z’a fide cchiú e là z’abbandóne
chiamanne ’a mamma sé, quélla uaglióne.

IX
Ma cumme cade n’tèrre sente u core
dell’angele cantà e na notta d’ore
i scecchetille devìntene stélle
e meliúne de lúccene a cappèlle.
Véde ’a Madonna, véde u vecchiarille
e véde appéna nate u Bambenille,
ch’ammize a lóte de quillu cannjte
nz’a créde jsse a vedérla bbagliacchjte.

X
Jè tútte abbagliacchjte, e z’arepjglie,
sentènneze chiamà: – Che bella fjglie!
n’avé paúre, statte spenzerate:
u vj c’a San Gesèppe u tì da late?
N’u sa se jè allevère o se z’a sonne,
quella bella carézze da Madonne.
N’u sa se sta pa Coste o m’Paravjse
llóre c’u Bambenille i fa u sorrjse...

XI
E sparjscene. I lúccene a cappèlle
’a raccumpàgnene dénte a casèlle.
’A mamme ghianche e rósce, resanate,
che bella calecare tè ppecciate
e rrabbraccianne ’a cjtele addeiúne
i métte annanze u piatte i maccarúne
cucenate dall’angele a Natale
pa mamme e ’a fjglie sóle du Vegnale.

XII
– Ancóre, tatarì, raccúnte ancóre.
– Uaglió, jàmece a litte, ca jè óre.
– Allóre m’u raccónte mamarèlle…
– Jàmece a litte…. e ssótte ’i cupertèlle
magare pure nú u sentime u core
dell’angele cantà mentre da fore
i scecchetille devintene stélle
e meliúne de lúccene a cappèlle.


____________
Clicca qui per leggere la traduzione italiana e qualche nota a chiarimento.






Questo Articolo proviene da TORO Web
http://www.toro.molise.it/

L'URL per questa storia è:
http://www.toro.molise.it//modules.php?name=News&file=article&sid=3567